BASKI ÖNCESİ OPERATÖRÜ-DİZGİ TEKNİSYENİ

TANIM

Görsel öğeleri (resim, fotoğraf vb.) bilgisayara aktarabilen, bilgisayarda grafik tasarım programları (freehand, Photoshop, coreldraw ve Quarkexpress) aracıyla orijinali hazırlayan, montaj yapan, bilgisayardan film çıkış veya kalıp çıkışlarını belirli bir süre içinde yapıp baskıya hazır hâle getiren kişidir.

GÖREVLER

•Matbaanın teknolojik şartlarına göre bilgisayar üzerinde metne uygun olarak, satır boyu, satır arası boşluğu, punto genişliği ve font ayarlarını yapar,

•Orijinale göre metin ve resim konulacak alanları tespit eder,

•Masa üstü yayıncılık sistemi ile yapılan dizgi çalışmasının bir çıktısını kâğıda alır. Orijinal ile karşılaştırarak üzerinde tashih yapar,

•Çıktı üzerinde tespit edilen tashihleri orijinale uygun olarak düzeltilir. Bir kâğıt çıktısı alarak müşteriye verir ve baskı için teyidini alır,

•Teyidi alınan dizginin aydingere ya da filme çıktısı alınır,

•Işıklı montaj masasında montajcı ile işbirliği yapar. Metin ve resimleri bir sayfada toplayarak montajı hazırlar,

•Bilgisayarların, bilgisayar yazıcılarının, film çıkış makinelerinin bakımını yapar ve emniyet için önlemlerini alır.

•Resim ve fotoğrafları tarar,

•Dijital fotoğraf makinesinden görüntüyü bilgisayara aktarır,

•Bilgisayarda hazırlanan bir tasarımın çoklu montajını yapar,

•Hazırlanan montajın renk ayırımını yapar.

•Renk ayırımı yapılan montajı rip makinesine ve/veya kalıp çıkış makinesine gönderebilir

KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN

•Bilgisayarlar (PC ve Mac),

•Paket Programlar,

•Scanner’ler,

•Yazıcılar,

•Film çıkış üniteleri,

•Kalıp çıkış üniteleri

•Işıklı masa,

•Disketler, CD’ler, CD yazıcılar

•DVD Yazıcılar

•Rip  

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

•Şekil ilişkilerini görebilen,

•Ayrıntı ve değişikliklere dikkat edebilen,

•Tasarım ve görsel yeterliliğe sahip,

•Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilme gücüne sahip,

•İleri derecede miyop (6 diyoptrinin üzerinde) olmayan,

•Kronik bronşit, akciğer hastalıkları, doğuştan veya sonradan kazanılan kalp hastalıklarından birisine sahip olmayan,

•Yaratıcı,

•Yazım kurallarını iyi bilen veya uygulayan

•Ekip içinde çalışabilen,

•Sistemli düşünebilen,

•Kendini yenileyebilen,

•Araştırmacı,

•Sabırlı ve dikkatli,

•Renk algısı gelişmiş

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Baskı Öncesi Operatörleri/Dizgi Teknisyenleri genellikle büro ortamında çalışır, ancak bilgi toplamak amacıyla dış ortamlarda da bulunur. Çalışırken diğer meslektaşlarıyla ve iş sahipleriyle etkileşim halindedir. İş oturarak yürütülür, ortam genellikle sessizdir. Uzun süre oturmaya bağlı bel ve boyun rahatsızlıkları ile bilgisayarda çalışmaya bağlı görme bozukluğu söz konusu olabilir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi, mesleki ve teknik ortaöğretim okul/kurumlarının Matbaa Teknolojisi alanı, “Baskı Öncesi” dalında verilmektedir. Yeterli sayıda müracaat olması durumunda mesleki eğitim merkezlerinde de “Matbaa” alanı “Baskı Öncesi” dalında mesleğin eğitimi verilmektedir. Ayrıca üniversitelerin veya özel kuruluşların açtığı kurslarda bu mesleğin eğitimi verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

•Ortaokulu tamamlamış olmak,

•Milli Eğitim Bakanlığınca okul türlerine ve alan/dala göre belirlenen giriş koşullarını taşımak.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

•Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.  

•Ortak genel kültür dersleri 9. sınıfta verilmekte olup yıl sonunda öğrenci alanını belirler.

•Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir.

•10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin ilgi ve istekleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılmaktadır.

•Dala ait yeterlikleri içeren dersler 11. ve 12. sınıfta verilmektedir.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA

Meslek eğitimini bitirenler meslek lisesi diploması verilmektedir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Baskı Öncesi Operatörleri/Dizgi Teknisyenleri, matbaalarda, reklam ajansları, gazeteler, basım ve yayınevlerinde çalışırlar. Ayrıca kendi iş yerlerini açabilirler.

EĞİTİM SÜRESİNCE KAZANÇ

3308 sayılı “Mesleki Eğitim Kanunu” gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net %15 veya %30’undan az olmamak üzere ücret verilir. Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır. Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.

EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

Bir iş bulup çalışmaya başladıktan sonra kazanç, iş bilgisi tecrübe ve işe yatkınlık göz önünde bulundurularak asgari ücretin 2 ile 4 katı arasında değişiklik gösterir. Eğitim sonrası elde edilen kazanç işyerinin büyüklüğü ile kamu ve özel sektör olmasına göre değişkenlik gösterebilir.

MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME

Meslek liselerinin Matbaa Teknolojisi alanı,  Baskı Öncesi dalından mezun olanlar istedikleri takdirde ÖSYS kılavuzunda belirtilen ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Ayrıca mezunlar, yükseköğretime giriş sınavlarında başarılı oldukları takdirde, ÖSYS kılavuzunda belirtilen programlara yerleştirilebilirler.

İŞ HAYATINDA İLERLEME

Özel işyerlerinde çalışanlar tecrübe ve deneyimlerine göre kalite kontrol şefi, atölye şefi, bölüm şefi vb. adlar altında çalışabilmektedirler. Kendi adlarına işyeri açabilmektedirler.