BASKI SONRASI OPERATÖRÜ

TANIM

Baskı aşaması tamamlanan ve ciltlemesi yapılacak her türlü işin ciltleme ile ilgili hazırlıklarını ve işlemlerini, özel kesim gerektiren işlemleri ve ambalaj üretimini uygun ekipman kullanarak yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.

GÖREVLER

•Ciltleme, ambalaj ve özel kesim gerektiren işleri yapar,        

•İş akış sürecini planlar, 

•Tabaka halindeki basılı ürünlerin elle ya da makine ile kırım işlemlerini yapar,

•Kırım işlemi sonucu elde edilen sayfaların bir birini izlediği forma adı verilen kitap birimlerini hazırlar,  

•Formaların cilt öncesi sırayla iç içe veya yan yana sıralanması olan harman çekme işlemini yapar,

•Birleştirilen formaların fazlalıklarını keser,  

•Baskısı tamamlanan dergi,  kitap, ajanda gibi ürünlere çeşitli şekillerde ve türlerde kapak hazırlar,

•Ciltleme öncesi tutturma, yapıştırma, tutkal yapma, tel dikişi (zımba), iplik dikiş gibi işleri yapar,

•Uygulanacak cilt tipini belirler,   

•Bez cilt, kılavuzlu cilt, kordonlu cilt, yarıklı cilt, Amerikan cilt,  kalamozalı cilt gibi çok çeşitli türleri olan ciltleme işini yapar,                                                             

•Endüstriyel ciltleme makinelerini kullanır,      

•Ciltleme işlemini yapar,    

•Istampa kullanarak kitap kapaklarına yaldız baskı yapar

•Baskısı tamamlanan broşür, dergi, ambalaj, kapak, dosya gibi ürünlerin su, ışık gibi dış etkenlerden korunması ve estetik ürünlerin ortaya çıkması için selefon denilen ince PVC ile kaplama işlemini yapar,

•Basılan fatura, bilet v.b. ürünlerin destelerinden kolay kopmalarını sağlamak için aralıklı delme işlemi olan pilyaj kesimlerini yapar,

•Baskı sonrası işlemleri tamamlanan ürünlerin paketleme işlerini yapar,

•Uygulanacak cilt tipine göre iş akış sürecini planlar,

•Kapak üzerine yapılacak işlemleri (varak, yaldız, kör baskı gibi) uygular,

•Hazırladığı iç blok ve kapağı birleştirir,

•Kitap tamiri yapar,

•Pilyaj (oluk açma, perforaj, aralıklı delme) ve kalamoza işlemlerini yapar,

•Çeşitli sert ve yumuşak kapaklı cilt işlerini yapar,

•Fatura, bilet, irsaliye, makbuz gibi ürünleri koçan hale getirir,

•Dosya klasör, karton, kâğıt çanta, kutu yapar ve aksesuarlarını takar.

KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN

•Kesim bıçağı (giyotin),

•Kırım makinesi,

•Kapak takma makinesi,

•Harman makinesi,

•Pilyaj makinesi,

•Kutu kesim makinesi,

•Tel dikiş(zımba) makineleri,

•İplik dikiş makineleri,

•Shrink ve paketleme makineleri,

•Tutkal, PVC,

•Sıcak pres makinesi,

•Pilyaj- Perforaj makineleri,

•Kambura makineleri,

•Kalomoza makineleri,

•Spiral ciltleme makineleri,

•Mesleğe ait diğer araç ve gereçler.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

•Planlı ve organize çalışma özelliğine sahip,

•Esnek çalışma koşullarına uyabilen,

•Mekanik yeteneği gelişmiş,

•Şekil ve uzay ilişkilerini görebilen,

•Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,

•Renk, çizgi ve şekiller arasındaki ilişkiyi algılayabilen,

•Tepki hızı yüksek,

•Birden fazla işi aynı anda yapabilen,

•İnisiyatif kullanabilen,

•Makine ve malzeme ağırlıklı çalışabilen,

•Bedensel açıdan sağlıklı

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Baskı Sonrası Operatörü olarak çalışmak isteyenler her türlü basım ve çoğaltma işleminin yapıldığı özel sektör ve kamu kesimi matbaalarının baskı sonrası birimlerinde görev alabilecekleri gibi bağımsız olarak da çalışabilirler. Çalışma genellikle ayakta ve makineler başında yapılmaktadır. Malzeme taşıma, malzeme kaldırma gibi işlerden dolayı bedensel güç harcanan bir iştir. Ancak teknolojinin gelişmesi, bilgisayar ve otomatik makinelerin ağırlıklı olarak kullanılması sonucu çalışma şartları eskiye göre daha kolaylaşmıştır. Bu durum mesleğin istediği işgücünün daha nitelikli olmasını gerekli kılmıştır. İş yerinin büyüklüğüne göre değişmekle beraber geç saatlere kadar çalışma, vardiyalı çalışma söz konusu olabilir. Selefon işlemi dışında çalışma ortamında rahatsız edici koku yoktur.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi, mesleki ve teknik ortaöğretim okul/kurumlarının Matbaa Teknolojisi alanı, “Baskı Sonrası” dalında verilmektedir. Yeterli sayıda müracaat olması durumunda mesleki eğitim merkezlerinde de “Matbaa Teknolojisi” alanı “Baskı Sonrası” dalında mesleğin eğitimi verilmektedir. Ayrıca, üniversitelerin veya özel kuruluşların açtığı kurslarda bu mesleğin eğitimi verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

•Ortaokulu tamamlamış olmak,

•Milli Eğitim Bakanlığınca okul türlerine ve alan/dala göre belirlenen giriş koşullarını taşımak.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

•Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.  

•Ortak genel kültür dersleri 9. sınıfta verilmekte olup yıl sonunda öğrenci alanını belirler.

•Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir.

•10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin ilgi ve istekleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılmaktadır.

•Dala ait yeterlikleri içeren dersler 11. ve 12. sınıfta verilmektedir.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA

Meslek eğitimini bitirenler meslek lisesi diploması verilmektedir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Baskı Sonrası Operatörü olarak çalışmak isteyen kişiler, her türlü basım ve çoğaltma işleminin yapıldığı özel ve kamu matbaalarının baskı sonrası bölümlerinde çalışabilirler. Ayrıca baskı sonrası hizmetleri veren cilt evlerinde çalışabilirler. Ambalaj üretimi yapan işyerlerinde de iş bulabilmektedirler. Baskı Sonrası Operatörleri alanlarında kendi işyerlerini de açabilirler. Bunun için Milli Eğitim Bakanlığının açacağı ustalık sınavına doğrudan girerek başarılı olmaları halinde “Ustalık Belgesi”ni alarak kendi işyerlerini açabilirler.

EĞİTİM SÜRESİNCE KAZANÇ

3308 sayılı “Mesleki Eğitim Kanunu” gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net %15 veya %30’undan az olmamak üzere ücret verilir. Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır. Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.

EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

Kazanç, çalışılan sektör ve işletmenin büyüklüğüne göre değişmektedir. Kamu sektöründe derece, kıdem ve teknik hizmetler sınıfındaki tazminatlara göre ücret alınmaktadır. Özel sektörde ücret ilk işe girişte asgari ücret düzeyinde olup, çalışanın başarı durumuna göre artmaktadır.

MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME

Meslek liselerinin Matbaa Teknolojisi alanı Baskı Sonrası dalından mezun olanlar istedikleri takdirde ÖSYS kılavuzunda belirtilen ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Ayrıca mezunlar yükseköğretime giriş sınavlarında başarılı oldukları takdirde, ÖSYS kılavuzunda belirtilen programlara yerleştirilebilirler.

İŞ HAYATINDA İLERLEME

Meslek liselerinin “Matbaa/Matbaacılık” alanı “Baskı Sonrası” dalından mezun olanlar işletmelerde usta, ustabaşı, makinist, formen ve şef pozisyonlarına yükselebilirler.