BİLGİSAYAR MÜHENDİSİ

TANIM

Herhangi bir işi yapmak veya bir sorunu çözmek amacı ile bilgisayar donanım ve yazılımlarını tasarlayan, gerçekleştiren ve geliştiren kişidir.

GÖREVLER

Bilgisayar mühendisleri yönetim, endüstri ve hizmet alanlarında değişik görevler üstlenebilirler. Aşağıda ana başlıklarda belirtilen görevlerde bulunabilirler:

1-Sistem çözümleyici olarak görev yapanlar;

•Kuruluşun işlevine göre bilgisayar donanımı ve yazılımı ihtiyacını saptar,

•Bu uygulama sistemini belli bir zaman içerisinde kurar,

•Sistemin çalışması sırasında meydana gelebilecek aksaklıkları saptar ve ortadan kaldırır,

•Sistemin iyileştirilebilmesi için gerekli yöntemleri, kullanılacak araç ve gereçleri, çalışacak personeli belirler,

•Her aşamada yapılacak işlerle ilgili ayrıntılı yönergeler hazırlar, karşılaşılabilecek güçlükler için önlemler alır ve personele bunlarla ilgili bilgi verir,

•Bilgisayar sisteminin kurulduğu kuruluşta sistem uzmanı olarak gerek donanım gerekse yazılım alanlarında hizmet verir.

2-Sistem programcısı olarak görev yapanlar;

•Bilgisayarın işletim sistemi üzerinde program geliştirir,

•Değişen teknolojiye göre kullanımı daha ileri düzeyde olan yeni işletim sistemleriyle eskisini değiştirir,

•Sisteme destek olacak yazılımlar geliştirir.

3- Uygulama programcısı olarak görev yapanlar;

•Herhangi bir işi bilgisayara yaptırmak veya bir sorunu bilgisayar yardımı ile çözmek için gerekli teorik işlemleri ve bunların uygulama sırasını saptar,

•Bilgisayara verilecek verilerin ve bilgisayardan elde edilecek sonuçların biçimini belirler,

•Yazılımın akış şemasını hazırlar,

•Bu şemaya uygun olarak yazılımı herhangi bir programlama dili ile gerçekleştirir,

•Programın amaca uygun olarak çalışıp çalışmadığını, varsa çalışması sırasında meydana gelen aksaklıkları saptar,

•Eksiklikleri ve hataları, bir daha meydana gelmeyecek şekilde ortadan kaldırır,

•Programı, amaca uygun hizmet verebilecek şekilde hazırladıktan sonra kullanım yönergesini hazırlayarak bilgisayar operatörlerine teslim eder.

4-Veri tabanı yöneticisi olarak görev yapanlar;

•Amaca yönelik kullanımı hızlı ve pratik olacak şekilde özel bir veri tabanı oluşturur,

•Var olan özel veri tabanını geliştirir,

•Veri tabanı kullanımı ile ilgili konularda çalışarak kullanıcıların sorunlarını çözümler,

•Şifre oluşturarak, veri tabanının güvenliğinden sorumlu olur.

5-Veri iletişim uzmanı olarak görev yapanlar;

•Diğer veri iletişim donanım ve yazılımından, bilgisayar ağlarından ve işletiminden sorumludur,

•Merkez ve merkeze bağlı diğer birimlerin birbiriyle olan veri haberleşmesinde kullanılan donanım ve yazılımların çalışmalarını devamlı kontrol eder, aksaklıklar oluştuğunda aksaklıkları ortadan kaldırır,

•Sistemin veri haberleşmesinin daha iyi, güvenli ve hızlı olması için yeni teknolojileri araştırır ve sisteme uygular.

6-Bilgi işlem birimi yöneticisi olarak görev yapanlar;

•Kuruluşun tüm bilgi işlem çalışmalarını planlar ve yönetir,

•Yeni ya da geliştirilmiş sistemler kanalıyla, kuruluşun işleyişinde ve çalışmalarında gelişmeler planlar,

•Önerilen sistemleri değerlendirir ve uygun çalışmaları önerir,

•Ek bilgi işlem hizmetleri isteklerini değerlendirir,

•Yeni donanım ve yazılım teknolojilerini değerlendirir ve kuruluşun ihtiyaçlarına uygunluğunu saptar,

•Personel ve yazılım-donanım kaynaklarının performansını yönetime bildirir,

•Bilgi işlem çalışmaları için plan ve bütçeler geliştirir,

•Birimin çalışmalarını denetler,

•Birime alınan personelin eğitimini sağlar.

7-Eğitmen olarak görev yapanlar;

•Bilgisayar kuruluşunda çalışan personeli yazılım ve donanım düzeyinde eğitir,

•Bilgisayar kurslarında mevcut uygulama paketlerini, programlama dillerini, veri tabanı ve işletim sistemlerini, donanım teknolojilerini öğrencilere anlatır,

•Üniversitelerde bilgisayar alanında eğitmen olarak görev yaparlar.

8-Danışman olarak görev yapanlar;

•Bilgisayar firmalarında, satış yapan kurum ve kuruluşlarda gelişen teknolojiye göre donanım ve yazılım alanlarında tavsiyelerde bulunur,

•Firmaların, kurum ve kuruluşların karşılaştıkları sorunlar karşısında çözüm getirici önerilerde bulunur.

9-Mikroişlemci tasarımcısı olarak görev yapanlar;

•Mikroişlemcinin kullanılacağı alana göre, mikroişlemcinin emir kümesini oluşturur, gerekli fonksiyonel birimleri tasarlar, geliştirir ve benzetimini yapar,

•Mikroişlemcinin kullanılacağı yerlere uygun olacak şekilde boyutları, bacak sayılarını ve diğer fiziksel özelliklerini tasarlar,

•Mikroişlemcinin donanımını amaca uygun şekilde tasarladıktan sonra mevcut yarı iletken teknolojisi ile mikroişlemciyi gerçekleştirir,

•Mikroişlemcinin gerektirdiği ara yüzler varsa bunları da mikro işlemci ile uygun olacak şekilde tasarlar ve üretir,

•Mikroişlemcinin, onun yan parçalarının ve assembler dilinin kullanımına ilişkin yönergeler hazırlayarak bu teknolojiyi kullanacak şirket, araştırma grupları veya üniversitedeki personelin eğitimini sağlar.

10-Bilgisayar donanımı tasarımcısı olarak görev yapanlar;

•Bilgisayara yaptıracağı işi veya bilgisayar yardımı ile çözeceği sorunu belirler,

•Mevcut mikroişlemci, onun ara yüzleri ve çeşitli tüm devreleri kullanmak suretiyle amacı gerçekleyebilecek donanımı kullanılacağı ortamların fiziksel şartlarına uyacak şekilde tasarlar,

•Donanımı çalıştırır, varsa eksiklerini bulur ve giderir,

•Donanımın diğer bilgisayar birimlerince tanınması için gerekli yazılımları hazırlar,

•Yazılım ve donanımı sorunsuz şekilde çalışır hale getirdikten sonra, bu teknolojinin kullanım yönergesini hazırlayarak, kullanıcıların eğitilmesini sağlar.

KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN

•Donanım Parkı (PC, iş istasyonu, çok kullanıcılı sistem, ana bilgisayar,  terminal, yazıcı, deney seti, Macintosh),

•Yazılım Parkı (çok sayıda derleyici paket yazılımı, veri taban yazılımları, çeşitli kelime işlem, veri tabanı, grafik yazılımları, işletim sistemleri, programlama dilleri, uzman sistem yazılımları, algoritma yazılımları, simülatörler vb.)

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

•Sayı ve sembollerle akıl yürütme gücüne,

•Bir işi öğelerine ayırıp işlem basamaklarını belirleme becerisine sahip,

•Mantık yürütme ve tasarım yeteneği olan,

•Yüksek hayal gücüne sahip,

•Dikkatli, sabırlı,

•Kendini sürekli yenileme gereği duyan, iyi bir araştırıcı,

•Gözlerinde aşırı kusur bulunmayan

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Bilgisayar mühendisleri büro ortamında çalışırlar ve birinci derecede verilerle uğraşırlar, iş oturarak yürütülür, ortam genellikle sessizdir. Bilgisayar mühendisi çalışırken diğer meslektaşlarıyla ve iş sahipleriyle etkileşim halindedir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi, üniversitelerin Mühendislik, Mühendislik-Mimarlık, Mühendislik ve Teknoloji, Teknoloji, Mühendislik ve Doğa Bilimleri, Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri, Mühendislik ve Tasarım, Mühendislik ve Bilgisayar Bilimleri ile Elektrik- Elektronik Fakültelerinin, “Bilgisayar Mühendisliği” bölümde verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

•Lise veya dengi okul mezunu olmak,

•ÖSYS kılavuzunda belirtilen şartları taşımak

Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programlarının; Dikey Geçiş Sınavı (DGS) Kılavuzunda belirtilen bölümlerinden mezun olanlar, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Bilgisayar Mühendisliği” lisans programına dikey geçiş yapabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Eğitim süresi 4 yıl, hazırlık eğitimi olan fakültelerde ise 5 yıldır. Eğitim süresince mesleki dersler ağırlıklı olarak verilmektedir.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA

Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Bilgisayar Mühendisliği” lisans diploması verilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Bilgisayar kullanımının hızla yaygınlaştığı günümüzde bilgisayar mühendisleri eğitim, endüstri, ticaret, hizmet, danışmanlık alanlarında faaliyet gösteren özel kuruluşlarda, kamu kuruluşlarında, bankalarda, üniversitelerde, bilgisayar donanımı ve yazılımı üreten ve pazarlayan firmalarda çalışabilirler. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca onaylanan eğitim kurumlarından eğitim alıp, eğitim sonunda “Eğitim Katılma Belgesi” ile Bakanlıkça açılan İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavında 70 ve üzeri puan alanlar İş Güvenliği Uzmanı Belgesi almaya hak kazanarak, İş Güvenliği Uzmanı olarak da çalışabilirler. Kamuda çalışan bilgisayar mühendislerinin çoğunluğu sistem çözümleyicisi ve eğitmen olarak, özel kuruluşlarda çalışan bilgisayar mühendislerinin çoğunluğu ise, yazılım ve donanım geliştiricisi olarak çalışırlar. Bilgisayar mühendislerinin yoğun olarak özel sektörde çalıştıkları gözlenmektedir. Ülkemizde bilgisayar mühendislerinin çalışma alanları donanım teknolojisini tasarlama ve üretmeden çok yazılım teknolojisi üzerinde yoğunlaşmıştır. Bilgisayar mühendislerinin en büyük sıkıntıları, işyerlerinde bilgisayar mühendisinin asıl yapması gereken işlerden çok bir bilgisayar operatörünün veya teknisyeninin normalde yapması gereken işlerle karşı karşıya bırakılmasıdır. Ülkemizde donanım ve yazılımı sıfırdan üreten sektörler halen mevcut olmadığı için bilgisayar mühendisleri asıl güç ve yeteneklerini ortaya koyamamaktadır.

EĞİTİM SÜRESİNCE KAZANÇ

Meslek eğitimi süresince kazanç söz konusu değildir. Ancak, koşulları uyan öğrencilerin Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'nca verilen krediden yararlanması mümkündür. Ayrıca başarılı öğrenciler burs alabilmektedir.

EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

Eğitim sonrası kazanç kamu kurumlarında çalışanlar için çalıştıkları kurumun statüsüne göre değişmektedir. Genellikle sözleşmeli olarak çalışmaktadırlar (kamuda). Ücretleri asgari ücretin en az 4 katı kadardır. Özel sektörde oldukça dolgun ücretlerle çalışmaktadırlar. Tecrübe ve çalışma süresine göre ücret değişikliği söz konusudur.

MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler.

İŞ HAYATINDA İLERLEME

Danışma mühendisliği yapabilir, proje hazırlayıcılarına değişik çözüm yolları getirebilir, elverişli yöntemler önerebilir, gereğinde uygulamayı yürütme ve denetleme işini üzerine alabilirler. Bilgi işlem merkezi yöneticisi, İşletme bölümü yöneticisi, Bilgi işlem genel müdürü, Bilgisayar alanında teknik müdür, Bilgisayar şirketinde sistem satış müdürü, Bilgisayar şirketinde sistem ürün sorumlusu olarak meslekte üst düzey görevlerde bulunabilirler. Bilgisayar şirketlerinde yazılım müdürü olarak çalışabilirler.