CAM MAMUL İŞLEMECİSİ (FİNİSAJ)

TANIM

Çeşitli ebatlarda ve şekillerde üretilmiş cam mamul üzerine çeşitli teknikleri kullanarak, gerekli kesme, düzeltme, şekil verme ve dekoratif süsleme işlemini yapan kişidir.

GÖREVLER

•Plakalar halinde gelen camı istenilen ebatlarda elmasla keser,

•Cama çeşitli miktarlarda delik açılması gerekiyorsa makine ile delik açar,

•Cam kenarının inceltilmesini sağlar,

•Çeşitli şekillerde ve kalınlıklarda kanal desenleri yapmak amacıyla camı istenilen ölçülerde işaretleyerek camda otomatik makineler yardımıyla kanal açar,

•Camın dış yüzeyine çeşitli ölçülerde kıvrım vermek için kalıplara yerleştirerek fırınlar,

•Camın kenarlarına yuvarlaklık veya ovallik verir,

•Daha sonra camı temizler, parlatır ve pürüzlerini alır,

•Cama kumlu desen verilmesi için tazyikli kum püskürtme tabancasıyla istenilen renkte cama zımpara kumu püskürterek desen oluşturur.

KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN

•Bilgisayarlı otomatik tezgâhlar. Yarı otomatik veya otomatik olmayan tezgâhlar,

•Bileme aparatı, markalama diski (taş-bakır disk) Metal cam kalıpları, kum püskürtme kompresörü,

•Cam pişirme ve soğutma fırınları,

•Kum, su, balmumu, çeşitli renklerde cam boyası, çeşitli kimyasal maddeler (Asit, tiner, vb.),

•Elmas ve diğer kesici aletler,

•Çeşitli inceliklerde fırça, pergel, işaretleme kalemi.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

•Şekilleri ve renkleri algılama yeteneğine sahip,

•El ve parmak becerisine sahip,

•Göz ve ellerini uyum içinde kullanabilen,

•Yaptığı işe uzun süre dikkatini verebilen ve ayrıntıları algılayabilen,

•Tedbirli ve sabırlı

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Cam işlemecileri, cam işleme atölyelerinde çalışırlar. Birinci derecede malzemelerle ve makinelerle ilgilidirler. Cam kesme, parlatma vb işlemleri ayakta yapılmaktadır. Ancak elle desen yapanlar oturarak çalışmaktadır. Çalışma ortamı sıcak, tozlu, kokulu, gürültülü ve kirlidir. Özellikle kesici aletlerle çalışıldığından dikkatli olmak gereklidir. Kum püskürtülmesi işleminde aşırı kum tozuna maruz kalmaktadır. Asit, tiner boya, kum gibi maddelerle çalışılmaktadır. Bu maddeler çeşitli akciğer rahatsızlıklarına sebebiyet verebilmektedir. Ancak koruyucu malzeme (filtreli toz maskesi) kullandırılmak suretiyle risk minimum seviyeye indirgenmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde “Seramik ve Cam Teknolojisi” alanı “Cam Şekillendirme” dalında kalfalık ve ustalık eğitimleri verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

•En az ortaokulu tamamlamış, açık lise veya açık meslek liselerinden birine kayıt yaptırmış olmak,

•Bünyesi ve sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,

•14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak. Ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.

•Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işveren ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Mesleğin eğitim süresi ilköğretim mezunu olanlarda 3 yıl, lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda ise 1,5 yıldır. 3308 Sayılı Mesleki Eğitimi Kanunu'na göre meslek liselerinin öğrencileri teorik eğitimlerini haftada iki gün okulda, pratik eğitimlerini haftada üç gün işletmelerde yaparlar. Mesleki eğitim merkezlerinde ise haftanın 1 günü mesleki eğitim merkezlerinde teorik eğitim, diğer günler ise işyerlerinde pratik (uygulamalı) eğitim görürler.

Kalfalık, Ustalık Meslek Dersleri: Çıraklık ve mesleki eğitim kapsamında ders programı genel bilgi dersleri ile meslek bilgisi derslerinden oluşmaktadır. Meslek derslerinde; kullanılan makine, teçhizat, araç-gerecin tanıtılması, tekniğe uygun olarak kullanılması, bunların temizlik ve bakımlarının yapılması, norm yazı yazma, serbest elle ve takım kullanarak mesleği ile ilgili çizimlerin yapılması, çizimi tamamlanmış plan ve projelerin okunmasının yanı sıra, İşletme Bilgisi ve İş Güvenliği hakkında da bilgiler verilmektedir. Teorik olarak verilen bilgilerin yanında, işyerinde de usta öğreticinin gözetimi altında pratik çalışması yapılmaktadır.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA

Çıraklık eğitimini tamamlayanlara, eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” ve “Kalfa” unvanı verilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Ülkemizde, cam işlemeciliği küçük ve orta büyüklükteki atölye ve işletmelerde yapılır. Özellikle büyük cam işletmelerinde üretilen plaka veya cam eşya olarak gelen ürünün işlenmesi bu atölyelerde gerçekleşmektedir. İşletmeler siparişe göre çalışmaktadırlar. Cam işlemeciliğinin sadece süsleme alanında bayan çalışmakta, kesme, düzeltme işlemlerinde erkekler çalışmaktadır. Cam işlemeciliğinde işletmeler bazen bütün işleme tekniğini bir arada bazen de sadece birinin ya da birkaçının yapıldığını görmekteyiz. Özellikle yurt dışından gelen bilgisayarlı ve otomatik makinelerini bilen elemanlar meslekte önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle mahalle arasında kurulmuş küçük cam işleme atölyelerine rastlamak mümkündür. Büyük işletmeler cam işleme işlemlerini terk ederek bu tür atölyelere yaptırmaktadırlar. Meslekte iş bulma imkânı bulunmaktadır. Cam sektöründe,  kişilerin küçük atölyeler kurarak kendi işlerini kurdukları da görülmektedir.

EĞİTİM SÜRESİNCE KAZANÇ

3308 sayılı “Mesleki Eğitim Kanunu” gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net tutarının %15 veya %30’undan az olmamak üzere ücret verilir. Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır. Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.

EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

Usta-çırak şeklindeki geleneksel yöntemle meslek öğrenenler işteki pozisyonlarına göre, ücretini haftalık veya parça başına göre (akord sistemi) alabilmektedir. Ayrıca, kimi işyerlerinde ücret aylık olarak da verilebilmektedir. Mesleki eğitim sonrasında veya işe ilk başlayan kişiler en az asgari ücret düzeyinde ücret alabilmektedir. Meslekte çalışma süresine ve tecrübeye göre veya kendi adına iş sahibi olma durumuna göre ve gösterdiği başarıya göre ücret değişmektedir. Büyük işyerlerinde tecrübeye göre uzmanlaşan ve yükselen bir cam işçisinin ücreti, asgari ücretin yaklaşık 2 ila 3 katıdır. Ayrıca çalışanlara gıda, yardımı, yol parası gibi birtakım sosyal yardımlar da sunulabilmektedir.

MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME

Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açık öğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler. Mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır.

İŞ HAYATINDA İLERLEME

Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. Bu sektörde ilerleme ve yükselme imkânı, kişinin yaptığı işte gösterdiği kapasite doğrultusundadır. Eğer işi çabuk kavrıyor ise çok kısa sürede yükselebilmektedir.