DİYETİSYEN (BESLENME UZMANI)

TANIM

İnsanların yeterli, dengeli ve sağlıklı bir biçimde beslenebilmeleri için yemek listelerinin hazırlanması, yiyeceklerin sağlığa uygun bir şekilde pişirilip sunulması konusunda çalışan, var olan besin kaynaklarının ekonomik ve sağlık kurallarına uygun olarak kullanılmasını sağlayan ve bu konularda bireyi ve toplumu bilgilendiren meslek elemanıdır.

GÖREVLER

•Besinlerin işlenmesi, hazırlanması, pişirilmesi, depolanması vb. sırasında oluşan değişikliklerin insan vücudundaki etkilerini inceler,

•Toplumda değişik yaş, cinsiyet ve fiziksel uğraşı yapan grupların enerji ve diğer besin öğeleri gereksinmelerini belirler,

•Toplumun yanlış beslenme alışkanlıklarını saptar. Yetersiz ve dengesiz beslenmenin yol açtığı sağlık sorunlarına karşı önlemlerin alınmasını sağlar,

•Ülkenin temel beslenme plan ve politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasında yardımcı olur,

•Besin analizlerini yapar,

•Diyet ürünleri geliştirir,

•Çeşitli hastalık durumlarındaki birey ve gruplar için hastalık durumlarına uygun diyetleri planlar,

•Hastalıklardan koruyucu diyetleri planlar,

•Toplu beslenme yapılan kurum ve kuruluşlarda beslenme ilkelerine uygun hizmetin verilmesini sağlar. Besinlerin satın alınması, hazırlanıp pişirilmesi, saklanması ilkelerini belirler ve uygulanmasını sağlar,

•Kurum ve kuruluşların özelliklerine göre bireylerin günlük enerji ve besin öğelerini hesaplar,

•Bu hesaplara uygun günlük, haftalık, aylık menüler düzenler,

•Besinin ve besinlerin hazırlanmasında görev alan personelin hijyenik ve sanitasyon kurallarına uyarak çalışmasını sağlar,

•Toplumu ve bireyleri sağlıklı ve ekonomik beslenme yöntemleri konusunda eğitir,

•Eğitim materyallerini hazırlar.

KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN

•İlgili dokümanlar,

•Tıbbi ölçüm ve kontrol cihazları

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

•Fen bilimlerine, özellikle kimya ve biyolojiye ilgili ve bu konularda başarılı,

•Başkaları ile işbirliği yapabilen,

•Başkalarına yardım etmekten hoşlanan,

•Dikkatli, araştırmacı ve yeniliklere açık,

•Güler yüzlü, kendini ifade edebilen ve beden dilini iyi kullanan,

•Sorumluluk sahibi

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Diyetisyenler hastanelerde, okullarda, yurtlarda, fabrikalarda görev yaparlar. Görev yeri temizdir. Ancak, mutfak denetimi yaparken, diyetisyen nemli ve kokulu ortamda çalışmak durumundadır. İş genellikle oturarak yürütülür. Diyetisyenin ilişkide bulunduğu kişiler görev yaptığı kuruma göre değişir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi yükseköğretim kurumlarının Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik bölümlerinde verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

•Lise veya dengi okul mezunu olmak,

•ÖSYS kılavuzunda belirtilen şartları taşımak

•Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programlarının; Dikey Geçiş Sınavı (DGS) kılavuzunda belirtilen bölümlerinden mezun olanlar, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Beslenme ve Diyetetik” lisans programına dikey geçiş yapabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Beslenme-diyetetik programının öğrenim süresi 4 yıldır. Ayrıca yeterli düzeyde İngilizce bilmeyenler hazırlık sınıfı okurlar. Eğitim süresince mesleki dersler ağırlıklı olarak verilmektedir.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA

Eğitimini başarı ile tamamlayanlara "Beslenme ve Diyetetik” Lisans Diploması verilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Mezunların çalışma alanları değişik alanlarda görülmektedir. Sağlık kuruluşlarında, yataklı tedavi kurumlarında klinik diyetisyen olabilirler. (Hastaların enfeksiyon rehabilitasyon, şişmanlık, şeker, kalp tedavilerinde özel diyetler hazırlarlar.), Toplu beslenme yapan kuruluşlarda, Beslenme eğitimcisi ve öğretmen olarak eğitim kurumlarında, Araştırma endüstri ve besin üretimi yapan kuruluşlarda, Halk sağlığı hizmetlerinde koruyucu ve eğitici diyetisyen, Özel beslenme ve spor merkezlerinde görev alabilirler.

EĞİTİM SÜRESİNCE KAZANÇ

Eğitim süresince, öğrenciler, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'nun kredisinden ve çeşitli kuruluşların burslarından yararlanabilirler.

EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

Kamu kesiminde görev alan Diyetisyenler, Devlet Memurları Yasası hükümlerine göre maaş ve yan ödeme almaktadır. Özel sektörde ise deneyim, işteki pozisyon ve işletmelerin yapısına göre, ücret, geçerli asgari ücretin 4-5 katı civarında olabilmektedir.

MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME

Başarılı öğrenciler, diyetisyenliğin yanı sıra Beslenme Bilimleri, Diyetetik, Toplu Beslenme Sistemleri, Biyokimya, Anatomi, Halk Sağlığı ve Metabolizma dallarında lisansüstü eğitime devam edebilirler. Doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilir.

İŞ HAYATINDA İLERLEME

Hastanelerde birden fazla diyetisyen bulunması halinde başhekimlikçe diyetisyenlerden birisi şef olarak görevlendirilebilir.