EKSKAVATÖR OPERATÖRÜ

TANIM

Ekskavatör denilen araç ile her türlü arazide çeşitli ölçüde kanal açma, dolmuş kanalları temizleme, toprak hafriyat, yığma, yükleme işlerinin yapılması, kum, çakıl ve benzeri malzemelerin kazılması, yığılması ve gerektiğinde araçlara yüklenmesi işlemini yapan kişidir.

GÖREVLER

•Aracı çalışacağı yere götürür ve kepçeyi çalışma durumuna getirir,

•Kanal açar, kanaldan çıkan malzemeleri vasıtalara yükler,

•Kanallara şev açar,

•Kanal açma veya toprak hafriyatı sırasında, engebeli yerleri kazma ve daldırma sureti ile düzeltir,

•Dolmuş kanalları temizler,

•Kum, çakıl ve stabilize malzemeleri çıkarıp depolar, depo edilen malzemeleri araçlara yükler,

•Ekskavatörün küçük onarımlarını yapar,

•İşle ilgili bilgileri formlara kaydeder,

•İş bitiminde aracın temizliğini, periyodik bakımını, makinenin dönüş, çekiş ve kaldıraç ayarlarını yapar.

KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN

•Ekskavatör,

•Varyoz, pense, çekiç, çektirme, çeşitli anahtar takımları, tornavida,

•Çeki halatları, gergi halatları,

•Yağ pompası, yağdanlık,

•Eldiven, toz gözlüğü,

•Çeşitli madeni yağlar, akaryakıt,

•Tel halat, tahta takoz,

•Kelepçe, kanca,

•Hidrolik ve saf su,

•Yağ ve yakıt filtreleri,

•Üstübü, bez, kalas vb. ile

•Çeşitli formlar (Matbu kâğıtlar)

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

•Elleri, gözleri ve ayakları sağlam, bunları eşgüdümle kullanabilen,

•Çevredeki çeşitli uyarıcıları aynı anda algılayabilen,

•Dikkatli, sorumlu, tedbirli kimseler olmaları ve mekaniğe ilgi

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Ekskavatör operatörü çalışmalarını araç içerisinde ve açık havada yürütür. Çalışma ortamı tozlu ve gürültülüdür. Operatör çalışmalarında gereken dikkati göstermediğinde kazalara yol açabilir. Oturduğu yerde çalışan ekskavatör operatörü iş öncesi ve iş bitiminde yöneticilerle, makine bakımcıları ve yağlayıcılarla, diğer çalışanlarla etkileşim halindedir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi; halk eğitim merkezleri iş makineleri operatörlüğü (kazıma-yükleme iş makinesi) kursunda verilmektedir.

Kamu kurum ve kuruluşlarının teknik birimlerinde eğitim veren kuruluşlarında (Karayolları Bölge Müdürlükleri ve Makine Mühendisleri Odaları): Kendi elemanlarını yetiştirmek isteyen kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar, vasıfsız olarak aldıkları kişileri kendi teknik birimlerinde; meslek eğitiminde öğrenilenler başlığı altında yer alan konularda gerekli eğitimi vererek yetiştirirler ve eğitim sonunda yapacakları sınavda başarılı olanlara iş makinesi kullanma yetki belgesi (operatörlük) düzenlerler.

Özel motorlu taşıt sürücü kurslarında: 625 Sayılı Kanuna göre Milli Eğitim Bakanlığı'ndan öğretime başlama izni olan Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarında (program ilavesi yapan kurslarda) meslek eğitimi verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Halk eğitim merkezi kurslarına; her yaş, eğitim, sosyal statü ve kültür düzeyindeki herkes katılabilir. 18 yaşından küçükler, velilerin izniyle katılabilir. İlköğretim çağındakiler, devam ettikleri okul saatleri dışındaki serbest zamanlarda, istedikleri kursa devam edebilir. Yabancı uyruklular, valiliğin izni ile etkinliklere katılabilir. Gerektiğinde, belirli yaş ve eğitim seviyesi, uygulanacak programın özelliğine göre aranır. Bu durum Halk Eğitimi Merkezleri’nce duyurularla belirtilir.

Kamu kurum ve kuruluşlarında eğitim için adaylarda aranan şartlar:

•18 yaşını bitirmek,

•En az ilkokul veya ilköğretim okulu mezunu olmak,

•Operatörlük yapmasını engelleyecek sağlık problemi olmamak.

•Özel sürücü kursları paralı olduğundan "G" sınıfı ehliyet almak isteyen ve durumu uygun olan her kişi başvurabilir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

•Mesleğin eğitimi Halk eğitim merkezlerinde 72 saattir.

•Kamu kurum ve kuruluşlarında verilen hizmet-içi eğitimlerin süresi değişmektedir.

•Özel sürücü kurslarında (G sınıfı ehliyeti) eğitim süresi 72 saat olup, trafik bilgisi, motor bilgisi ve ilk yardım konularında ders verilir.    

•Kamu kurum ve kuruluşlarının verdiği operatörlük belgesine sahip olanlar iş makinesini karayoluna çıkmadan, işyerinde kullanabilirler. İş makinesi ile karayoluna çıkabilmek için, motorlu taşıt sürücü kurslarında; ilk yardım, trafik mevzuatı ve kuralları derslerinden alınan sertifika ile trafik işlemlerini G sınıfı sürücü belgesi için yaptırmak zorundadırlar.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA

Kurum ve kuruluşlarda düzenlenen hizmet-içi eğitimi tamamlayanlar operatörlük belgesi alırlar. Meslek mensuplarının aracı trafikte kullanabilmesi için ayrıca özel sürücü kurslarından "G" sınıfı ehliyet alma zorunluluğu vardır.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Ekskavatör operatörleri, Devlet Su İşleri, T.C. Karayolları, Türkiye Elektrik Kurumu, Maden Tetkik Arama Enstitüsü, orman işletmeleri, belediyeler gibi kamu kuruluşlarıyla, inşaat firmaları, maden şirketleri, kum ve çakıl ocakları gibi özel işyerlerinde çalışırlar. İnsanın varlığı ve gün geçtikçe nüfustaki çoğalma, inşaat sektörüne olan gereksinimi arttırmakta, dolayısıyla meslek elemanlarına da gereksinim duyulmaktadır. Kullanılan iş makinesinde, teknolojiye bağlı olarak yapılan değişiklikleri izleyen, eğitimini gören kişiler için, gerek özel gerekse kamu kurum ve kuruluşlarında iş olanakları geniştir.

EĞİTİM SÜRESİNCE KAZANÇ

İşyerlerinde yapılan eğitimde kişi önceden belirlenen aylık ücretini alır. Özel sürücü kurslarında eğitim süresince bir kazanç söz konusu değildir.

EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

Eğitim sonrasında kazanç durumu, mesleğin yürütüldüğü işyerlerinin, personel ve ücret politikalarına göre değişiklik göstermekle beraber, genelde asgari ücretin üzerinde olup kişinin kıdem, deneyim ve başarılarına göre değişir. Karayollarında yeni işe başlayan bir operatör net asgari ücretin 3 katı ücret alabilmektedir.

İŞ HAYATINDA İLERLEME

Ekskavatörlük mesleğinde operatör olarak en az 3 yıl ve daha fazla çalışanlar Makine Formenliği, Arazi Formenliği ya da Baş Operatörlüğe getirilirler. Çalışılan işletmenin büyüklüğüne göre çeşitli kurs ve seminerlere katılmak mümkündür. Bu şekilde ücret artışı ve mesleki gelişim sağlanabilir. Diğer iş makinelerin da kullanımında uzmanlaşabilir. Bütün iş makinelerin kullanmak uzun deneyim gerektirir. Genellikle bir veya birkaç iş makinesinin kullanımında uzmanlaşılabilir. (Buldozer, kepçe gibi)