ENDÜSTRİYEL KALIP TEKNİSYENİ

TANIM

Metal veya metal olmayan makine parçalarının istenilen ölçülerde en az malzeme, insan gücü ve takım tezgâhları (presler, enjeksiyon makineleri vb.) yardımıyla, en kısa sürede üretilebilmesini sağlayan kalıp aparatlarının tasarımını ve üretimini yapan nitelikli kişidir.

GÖREVLER

•İmal edilecek ürünün proje ve şartnamelerini inceler,

•İmal edilecek ürünün seri biçimde üretiminin yapılabilmesi için gerekli olan kalıbın tasarımını yapar,

•Gerekli olan kalıbın krokisini, montaj resmini ve kalıp parçalarının teknik resimlerini hazırlar,

•Teknik resim bilgilerine göre kullanılacak malzeme boyutlarını belirler ve tasarım esnasında belirlenmiş malzeme cinslerine uygun gerekli olan malzemelerinin siparişini verir,

•Takım tezgâhları yardımıyla (Konvansiyonel, CNC) kalıp parçalarının üretimini yapar veya yaptırır,

•Teknik resim bilgilerine uygun üretimi gerçekleşmiş olan kalıp parçalarının montajını yapar veya yaptırır,

•Montajı tamamlanmış kalıbın denenme işlemini güvenlik kurallarına dikkat ederek uygun tezgahlarda (eksantrik pres,  hidrolik pres, enjeksiyon makinesi, ekstruder makinesi vb.) yapılmasını sağlar,

•Kalıbın deneme sürecinde karşılaşılan hataları belirler ve bu hataların giderilmesini sağlar,

•Tamamlanmış olan kalıbı üretimin gerçekleştirileceği tezgâha bağlar ve deneme üretimini gerçekleştirir.

•Şartnamelerde belirtilen hiçbir aksaklığa meydan vermeden kalıbı teslim eder,

•Kalıpta üretim süresince oluşabilecek problemlerin giderilmesini ve belirli sürelerde kalıbın bakım işlemlerini yapar,

•Kalıp üretiminde kullanılan araç – gereç ve makinelerin bakımını yapar.

KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN

•Konvansiyonel ve bilgisayar kontrollü (CNC) talaşlı imalat tezgâhları (torna, tesviye, planya, matkap, saç kıvırma taşlama ve vargel tezgâhları, kesme tezgâhı vb),

•Soğuk ve sıcak şekillendirme tezgâhları,

•Hava ve buhar basıncıyla çalışan cihaz ve donanımlar,

•Kesen, biçen, büken, delen, kıvıran ve talaş kaldıran el aletleri (el breyzi, spiral taşlama, el matkabı, rayba, kılavuz, zımpara, eğe vb)

•Kaynak makineleri, indüksiyon açacağı,

•Demir, çelik, bakır, alüminyum vb. metal malzemeler,

•Plastik ve plastik türü malzemeler,

•Bilgisayar, İşletim sistemi ve CAD/CAM yazılımları

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

•Genel yeteneğe sahip,

•Şekiller arasındaki ilişkileri görebilen,

•El ve gözünü eşgüdümle kullanabilen,

•Dikkatli ve aynı işi devamlı yapmaktan sıkılmayan

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Endüstriyel kalıp teknisyenleri imalat endüstrisinde, kapalı alanda ve ayakta görev yapar. Çalışma ortamı gürültülüdür. Yapılan işte kesici aletler kullanıldığından ve imalat süresince talaş çıktığından iş kazası riski yüksektir. Birinci derecede uğraş konusu saç metal ve/veya plastik parçaların üretiminin yapılması için gereken kalıplarının imalatıdır. Çalıştığı kurumda üstleriyle, çalışma ekibiyle ve müşteriler ile iyi iletişim halinde olmalıdır.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi mesleki ve teknik ortaöğretim okul/kurumlarının “Makine Teknolojisi” alanı Endüstriyel Kalıp dalında verilmektedir. Yeterli sayıda müracaat olması durumunda mesleki eğitim merkezlerinde de “Ayakkabı ve Saraciye Teknolojisi” alanı “Ayakkabı Modelistliği” dalında mesleğin eğitimi verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

•Ortaokulu tamamlamış olmak,

•Milli Eğitim Bakanlığınca okul türlerine ve alan/dala göre belirlenen giriş koşullarını taşımak.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

•Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.

•Ortak genel kültür dersleri 9. sınıfta verilmekte olup yıl sonunda öğrenci alanını belirler.

•Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir.

•10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin ilgi ve istekleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılmaktadır.

•Dala ait yeterlikleri içeren dersler 11. ve 12. sınıfta verilmektedir.

•Mesleki eğitim, okulda teorik/uygulamalı, işletme ve atölye ortamlarında ise uygulamalı olarak verilmektedir.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA

Meslek eğitimini bitirenlere meslek lisesi diploması verilmektedir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Günlük hayatımıza girmiş birçok alet, cihaz ve makinenin (otomobil, lastik, ütü, bilgisayar, çatal, kaşık vb.) üretiminde temel unsur haline gelmiş kalıpçılık mesleği bu özelliği itibariyle birçok üretim alanında ayrı bir yere sahiptir. Meslek elemanları, endüstrinin yoğun olduğu bölgelerde rahatlıkla iş bulabildikleri gibi çeşitli makine parçalarının üretildiği ve kalıp imalatı yapılan küçük işyerlerinde de çalışabilirler. Kalıpçılık, ülkemizde eğitimi verilen meslek alanları içinde oldukça yenidir. Gelişen teknolojiye ve artan ihtiyaçlara paralel olarak bugün sanayimizin en fazla ihtiyaç duyduğu meslek olup, çalışma alanları oldukça geniştir. Müşteri talebinin değişmesi ve artması ürün çeşitlerinin geliştirilmesi, iyi yetişmiş kalıpçılara geniş çalışma alanları ve iş bulma olanakları sağlamaktadır.

EĞİTİM SÜRESİNCE KAZANÇ

3308 sayılı “Mesleki Eğitim Kanunu” gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net %15 veya %30’undan az olmamak üzere ücret verilir. Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır. Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.

EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

Meslek eğitiminden sonraki kazanç durumu, çalışılan işletmelere göre değişiklik göstermektedir. Sendikalı bir işyerinde çalışan meslek elemanı net asgari ücretin 3,5-4 katı arasında ücret almaktadır. Ayrıca, işyerindeki diğer sosyal haklardan yararlanırlar.

MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME

Meslek liselerinin Ayakkabı ve Saraciye Teknolojisi alanı Ayakkabı Modelistliği dalından mezun olanlar istedikleri takdirde, ÖSYS kılavuzunda belirtilen ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Ayrıca mezunlar, yükseköğretime giriş sınavlarında başarılı oldukları takdirde, ÖSYS kılavuzunda belirtilen programlara yerleştirilebilirler.

İŞ HAYATINDA İLERLEME

Ustalık belgesini alarak kendi işyerlerini açabilirler. Kendi işyerini kuranlar girişimci olarak da ilerleme kaydedebilirler. Ustalık belgesine sahip olanlar ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de mesleki eğitim merkezlerinde düzenlenen İş Pedagojisi kursuna katılıp, başarılı olmaları durumda Usta Öğreticilik belgesine sahip olurlar.