FIRINCI

TANIM

Ticari fırın, lokanta veya pastanelerde, ekmek, kek, pasta veya börek, pide gibi, fırında pişirilen yiyecek maddeleri imal eden kişidir.

GÖREVLER

•Ekmek, börek vb. için hamuru yoğurur,

•Maya ve hamurdan dolayı meydana gelen fazla gazları çıkarmak için hamuru elleriyle yoğurur ve şekillendirir,

•Hamurun kıvamını gözler ve elleri ile kontrol eder,

•Hamuru bıçakla veya makine ile istenilen boylarda keser,

•Şekillendirilmiş hamuru tepsilere veya tablalara koyar,

•Hamuru belirli bir kabarma haddine ulaşıncaya kadar beklettikten sonra uzun saplı ağaç kürekler kullanarak fırına sürer,

•Termostat veya rutubet tesisatını ayarlamak suretiyle fırının sıcaklığını kontrol eder,

•Fırında kalma süresine dikkat ederek veya fırındaki maddenin görünüşüne bakarak pişme kıvamını gözler,

•Pişme süresi sonunda fırının kapağını açarak fırın küreği ile pişen maddeleri (ekmek vb.) çıkartır,

•Pişme durumunu eliyle kontrol eder,

•Gerektiğinde fırının bakım ve temizliğini yapar.

KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN

•Un, su, tuz, şeker, yumurta, yağ, maya, susam, hamur, pekmez, tahin, içli pide malzemeleri,

•Uzun saplı ağaç kürek, odun,

•Terazi termometre,

•Hamur teknesi,

•Hamur yoğurma kazanı, hamur tahtası,

•Hamur tezgâhı,

•Hamur kesme aleti (keski),

•Sarmaşık ocak

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

•El becerisine sahip,

•El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,

•El ve gözü eşgüdümle kullanabilme yeteneklerine sahip,

•Yeni şeyleri denemekten hoşlanan,

•Temizlik ve tertibe önem veren,

•Bedence güçlü

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Fırıncılar, fırınlarda, ekmek fabrikalarında, makarna, bisküvi gibi unlu ürünler üreten işletmelerde görev yaparlar. Çalışma ortamı unlu, kokulu, sıcak ve gürültülüdür. Fırıncılar birinci derecede malzeme ve makinelerle ilgilidirler.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde “Yiyecek-İçecek Hizmetleri” alanı “Fırıncılık” dalında kalfalık ve ustalık eğitimleri verilmektedir. Mesleğin eğitimi bazı yerlerde mesleki eğitim merkezlerinde verilmesine karşın, büyük bir bölümü halen geleneksel eğitim şekli olan "Usta-Çırak" usulü ile işbaşında öğrenilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

•En az ortaokulu tamamlamış, açık lise veya açık meslek liselerinden birine kayıt yaptırmış olmak,

•Bünyesi ve sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,

•14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak. Ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.

•Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işveren ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Mesleğin eğitim süresi ilköğretim mezunu olanlarda 3 yıl, lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda ise 1,5 yıldır. 3308 Sayılı Mesleki Eğitimi Kanunu'na göre meslek liselerinin öğrencileri teorik eğitimlerini haftada iki gün okulda, pratik eğitimlerini haftada üç gün işletmelerde yaparlar. Mesleki eğitim merkezlerinde ise haftanın 1 günü mesleki eğitim merkezlerinde teorik eğitim, diğer günler ise işyerlerinde pratik (uygulamalı) eğitim görürler.

Kalfalık, Ustalık Meslek Dersleri: Çıraklık ve mesleki eğitim kapsamında ders programı genel bilgi dersleri ile meslek bilgisi derslerinden oluşmaktadır. Meslek derslerinde; kullanılan makine, teçhizat, araç-gerecin tanıtılması, tekniğe uygun olarak kullanılması, bunların temizlik ve bakımlarının yapılması, norm yazı yazma, serbest elle ve takım kullanarak mesleği ile ilgili çizimlerin yapılması, çizimi tamamlanmış plan ve projelerin okunmasının yanı sıra, İşletme Bilgisi ve İş Güvenliği hakkında da bilgiler verilmektedir. Teorik olarak verilen bilgilerin yanında, işyerinde de usta öğreticinin gözetimi altında pratik çalışması yapılmaktadır.

Geleneksel eğitimde (usta-çırak) belli ve kesin bir süreden bahsetmek mümkün değildir. Adayın genel kavrama, öğrenme yeteneği ve isteğine göre bu süre 2 ile 3 yıl arasında değişiklik arz eder. Mesleki eğitim merkezlerinde verilen eğitimde;

•İş emniyeti ve çevre temizliği ile ilgili dikkat edilecek hususlar,

•İşyerindeki aletlerin ve malzemenin tanıtımı, kullanımı, bakımı ve temizlenmesi,

•Hangi alet ve maddelerle hangi yerlerin temizlenmesi gerektiği ve dikkat edilecek hususlar,

•Hamurun yapılmasında dikkat edilecek temizlik kuralları hakkında bilgi edinirler.

•Hamurun yapılış teknikleri ve katkı maddelerinin tanımı,

•Hamur çevirme teknikleri,

•Hamur kesme teknikleri,

•Hamur açma teknikleri,

•Ekmek, kek ve pastaların yapılış tekniklerini öğrenirler.

•Açılan hamurları şekillendirme teknikleri (tırnak vurma vb.),

•Fırın sıcaklığını ayarlama,

•Fırına ekmek sürme ve çıkarma teknikleri,

•Ekmeğin pişirim süresi, gözlem ve kontrol tekniklerini öğrenirler,

Mesleki eğitim merkezlerine devam eden öğrenciler bu konuların yanında genel kültür derslerini de alırlar.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA

Çıraklık eğitimini tamamlayanlara eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları halinde “Kalfalık Belgesi” ve “Kalfa” unvanı verilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Fırıncı, ekmek fabrikalarında, ticari fırınlarda, lokantalarda, pastanelerde, turistik otellerde çalışabilir. Teknolojinin gerektirdiği yeniliklere uygun elemana ihtiyaç vardır. Özellikle de modern eğitim (okul-işletme) görmüş elemana her zaman gereksinim olacaktır. Modern araç ve gereç ile makinelerin kullanımları bedenen yapılan işlerin azalmasına dolayısıyla çalışanların sayısında da bir düşmeye neden olmaktadır. Yeterli sermaye ve deneyime sahip olanlar kendi işyerlerini açabilirler.

EĞİTİM SÜRESİNCE KAZANÇ

3308 sayılı “Mesleki Eğitim Kanunu” gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net tutarının %15 veya %30’undan az olmamak üzere ücret verilir. Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır. Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.

EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

Mesleki eğitim sonrasında iş piyasasında asgari ücretle iş bulabilirler. Ücret kişinin deneyimine ve işyerinin durumuna göre değişiklik göstermektedir. Genellikle asgari ücretin 2-3 katı kadar ücret almaktadırlar. Kendine ait işyeri olan meslek elemanlarının kazanç durumu aldıkları siparişe ve yaptıkları işe göre değişmektedir. Kendi işyeri olanların kazanç durumu çok değişkendir. İşyerinin konumuna, ürünlerin çeşitliliğine ve kalitesine bağlıdır.

MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME

Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açık öğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler. Mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır.

İŞ HAYATINDA İLERLEME

Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. Ekmek fabrikalarında çalışanlar ise hizmet-içi eğitim sonucunda usta, ustabaşı veya posta başı unvanını alabilirler.